Miadzioł

Benignus Wanat OCD, Zakon Karmelitów Bosych w Polsce. Klasztory karmelitów i karmelitanek bosych 1605-1975, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1979, s. 557-567. Historia klasztoru o pobrania

Zobacz także: karmelitańskie Kresy; odnalezione księgi

* * *

Klasztor Matki Bożej Szkaplerznej w Miadziole wybudował karmelitom bosym Antoni Koszczyc, starosta zarzecki. Zakonnicy na stałe osiedlili się w Miadziole 24 kwietnia 1754 roku. Kościół murowany, centralny, w stylu rokokowym na rzucie kwadratowym, w który wpisany jest ośmiobok, zwieńczony kopułą z latarnią również ośmioboczną. Architektura świątyni jest bogata. Elewacje podzielone pilastrami korynckimi z regularnym belkowaniem. Na ścianach wewnątrz świątyni i w kopule w XVIII wieku była rokokowa polichromia przedstawiająca sąd Boży. W obrębie cmentarza z lewej strony bramy kościelnej – murowana dzwonnica.

Powyżej: Kościół i klasztor karmelitów bosych w Miadziole na fotografii z 1930 roku.

Osobliwością klasztoru była oryginalna Kalwaria. Składała się ona z dwudziestu jeden kaplic i ośmiu bram rozłożonych po polach w pobliżu kościoła i w rynku miasteczka. Gustownie rozmieszczone kaplice różnego kształtu, zbudowane z drzewa na podmurówce kamiennej, posiadały olejne obrazy i figury rzeźbione w drzewie. Erekcji i poświęcenia Kalwarii dokonał biskup Feliks Towiański, w dniu 8 sierpnia 1772 roku. Karmelici bosi prowadzili tutaj duszpasterstwo parafialne i swoim kosztem utrzymywali szkółkę parafialną.

W 1832 roku rząd carski zlikwidował klasztor w Miadziole. Kościół przerobiono na cerkiew bazylianek, a później na prawosławną. Ołtarze usunięto. Rokokową polichromię zamalowano wapnem. Kalwarię rozebrano i zniszczono. Po odzyskaniu niepodległości 11 listopada 1927 roku karmelici bosi znów powrócili do Madziołu. Odbudowali klasztor i odnowili świątynię oraz wybudowali nową Kalwarię z 15-toma kaplicami. Rozwinęli działalność apostolską i duszpasterską. W czasie II wojny światowej klasztor został spalony w dniu 11 września 1943 roku. W 1949 roku zakonnicy zostali uwięzieni przez NKWD i skazani na 25 lat łagrów w Kazachstanie za działalność niezgodną z ideologią marksistowską.

Historia archiwum

W 1832 roku, z chwilą kasaty klasztoru, zasób archiwum uległ zniszczeniu i rozproszeniu. Ważniejsze księgi konwentu zabrali ze sobą zakonnicy, udając się po likwidacji do klasztoru w Głębokiem. Natomiast po kasacie domu w Głębokiem niektórzy ojcowie rozeszli się na parafie, a reszta udała się do konwentu w Kamieńcu Podolskim. Być może, archiwalia częściowo zabrali tam ze sobą, a część akt przejęły biblioteki kościelne i prywatne. Z dawnego zasobu pozostały tylko dwie księgi parafialne, które z chwilą likwidacji parafii staromiadziolskiej przekazane zostały do parafii w Nowym Miadziole. W czasie zaś drugiej wojny światowej zwrócono je klasztorowi.

Benignus Wanat OCD

Odnalezienie archiwalnych ksiąg klasztoru miadziolskiego

Księgi oraz relikwiarze zostały odnalezione 21 lipca 2018 roku w dwóch skrytkach w murze miadziolskiego kościoła. Zobacz więcej na ten temat: odnalezione księgi

Jerzy Zieliński OCD